Laki kay Yaya

            Sa buong mundo raw, sa Pilipinas lang usong-uso ang pagkakaroon ng kasambahay o yung mas kilala sa tawag na "Yaya". Sa ibang bansa kasi, tagalinis lang sa bahay ang mga yaya nila. Pero dito sa Pilipinas, sila ay nagiging tagapangalaga na rin ng mga bata. Madalas naiiwan tayong kasa-kasama ng ating mga yaya dahil na rin sa abala ang ating mga magulang sa kanilang mga trabaho. Si yaya ang isa sa mga pinagkakatiwalaan natin sa loob ng bahay lalo na kung mula bata pa lang tayo ay sa atin na sila nagtratrabaho. Kung minsan pa nga, kahit na hindi natin kaanu-ano ang ating mga yaya, mas malapit pa tayo sa kanila kumpara sa mga tunay nating magulang dahil mas madalas natin silang nakakasama kumpara sa ating magulang. Mas alam pa ng yaya ang mga nangyayari sa buhay ng bata kesa sa mga magulang nito. Kakaiba ang relasyon ng isang 'alaga' sa kanyang yaya. Hindi siyang ang tunay na magulang pero ganun ang kanyang nagiging papel sa buhay ng kanyang inaalagaan. Ang iba naman ay katulong ng magulang na magpalaki sa bata. Nakita niya kung paano lumaki ang bata. Siya marahil ang nagtimpla ng gatas ng bata, ang nagpapakain sa bata, ang nagpapatahan dito kapag umiiyak, ang nagsusundo dito galing sa paaralan, at ang nagtatanggol sa bata sa mga kaaway nito sa paaralan. Ilan lamang yan sa mga bagay na ginagawa ng ating yaya para sa atin. Hindi man kasama sa kanyang job description, madalas ay napapamahal na siya sa kanyang inaalagaan at sa buong pamilya at gayundin naman ang bata sa kanya at nagkakaroon sila ng emosyonal na ugnayan sa bawat isa. Dahil dito, parte na ng pamilya ang turing sa matagal nang yaya.

            Isang malaking sakripisyo para sa isang tao ang maging isang kasambahay o yaya. Bagama't "all around" ang kanyang nagiging trabaho sa bahay, isama mo pa diyan ang pag-aalaga sa bata, maliit pa rin ang sweldo ng isang katulong. Bukod pa riyan, wala rin siyang natatanggap na kung anu-anong legal na benepisyo mula sa gobyerno tulad ng PhilHealth, SSS at hindi rin sila saklaw ng batas ukol sa 'minimum wage'.

            May mga pag-aaral na nagpapatunay na ang ugali ng mga yaya ay may malaking epekto sa kabuuang pagkatao ng isang batang lumaki kasama sila. Mabilis na napupulot ng mga bata ang mga gawain at asal na ipinapakita ng kanyang yaya.